Zbiór studiów historycznych jest rezultatem badań prowadzonych w kręgu Zakładu Systemów Totalitarnych i Dziejów II Wojny Światowej Instytutu Historii PAN przez najmłodszych uczniów prof. Jerzego W. Borejszy, związanych przede wszystkim z IH PAN, ale także z UMK, Uniwersytetem Szczecińskim i Uniwersytetem Warszawskim. W zamyśle redaktorów tom nie stanowi monograficznego opracowania jednego zagadnienia, ale jest zbiorem szkiców na tematy związane z zainterosowaniami autorów i prowadzonymi przez nich aktualnie badaniami. Motywem przewodnim jest próba okreslenia jednostki w systemach totalitarnych i autorytarnych oraz jego stosunku do nich, przy czym zakres chronologiczny tekstów obejmuje praktycznie cały wiek XX i najróżniejsze aspekty historii Europy Środkowo-Wschodniej. Uklad zbioru odzwierciedla interdyscyplinarność autorów, którzy wykorzystują źródła i literaturę przedmiotu w wielu językach( m.in. ukraińskim, jidysz czy serbskochorwackim).