W tomie tym przedstawione zostały zjawiska występujące w sztuce XV wieku od rozkwitu wyszukanego stylu gotyku międzynarodowego do narodzin renesansu; powstanie na północ od Alp realistycznego malarstwa niderlandzkiego, a we Włoszech studia nad antykiem, postawienie człowieka w centrum zainteresowań, badanie zagadnień perspektywy, wreszcie pojawienie się nowego języka sztuki i rozkwit malarstwa, rzeźby oraz architektury zwłaszcza we Florencji, Mantui, Urbino; w których działali najwybitniejsi artyści tego okresu, jak Brunelleschi, Alberti, Uccello, Mantegna, Donatello, della Francesca, Botticelli, a wreszcie pojawienie się takich twórców jak Bramante i Leonardo da Vinci.