Podręcznik jest przeznaczony nie tylko dla uczniów szkół średnich pragnących rozszerzyć i ugruntować swoją wiedzę z zakresu chemii organicznej, w aspekcie czekającego ich egzaminu maturalnego z chemii, ale również dla studentów kierunków przyrodniczych, medycznych czy pedagogicznych, w programie których chemia stanowi istotny element kształcenia.
Informacje zawarte w niniejszym podręczniku mogą stanowić dla nich materiał wyjściowy dla dalszego pogłębiania wiedzy chemicznej na kolejnych etapach kształcenia.
Spis treści
Rozdział 1. MECHANIZMY REAKCJI CHEMICZNYCH 5
1.1. KLASYFIKACJA REAKCJI ORGANICZNYCH 6
1.2. TYPY REAKCJI CHEMICZNYCH 8
1.1.1 Substytucja rodnikowa 11
1.1.2 Substytucja elektrofilowa 13
1.1.3 Substytucja nukleofilowa 18
1.1.4 Addycja rodnikowa 20
1.1.5 Addycja elektrofilowa 22
1.1.6 Hydroksyrtęciowanie alkinów 24
1.1.7 Addycja nukleofilowa 26
1.1.8 Eliminacja 28
1.1.9 Reakcja kondensacji 30
Rozdział 2. IZOMERIA 36
2.1. IZOMERIA STRUKTURALNA 36
2.2. STEREOIZOMERY (izomery przestrzenne) 40
2.2.1. Izomeria geometryczna 40
2.2.2. Izomeria konformacyjna 44
2.2.3. Izomeria optyczna 45
2.2.4. Wykorzystanie czynności optycznej w analityce 51
Rozdział 3. POLIMERY – ZWIĄZKI WIELKOCZĄSTECZKOWE 54
Rozdział 4. WĘGLOWODORY 63
4.1. ALKANY 67
4.1.1. Nazewnictwo 67
4.1.2. Budowa cząsteczki alkanów 70
4.1.3. Otrzymywanie alkanów 74
4.1.4 Właściwości fizyczne alkanów 75
4.2. CYKLOALKANY. 82
4.2.1. Nazewnictwo. 82
4.2.2. Właściwości fizyczne 84
4.2.3. Właściwości chemiczne 84
4.3. ALKENY/CYKLOALKENY 84
4.3.1. Nazewnictwo 84
4.3.2. Budowa alkenów 85
4.3.3. Otrzymywanie alkenów 86
4.3.4. Właściwości fizyczne alkenów 87
4.3.5. Właściwości chemiczne alkenów 88
4.4. ALKINY 92
4.4.1. Nazewnictwo alkinów 92
4.4.2. Budowa alkinów 93
4.4.3. Otrzymywanie alkinów 93
4.4.4. Właściwości fizyczne 94
4.4.5. Właściwości chemiczne 94
4.5. WĘGLOWODORY AROMATYCZNE 96
4.5.1. Właściwości fizyczne węglowodorów aromatycznych 98
4.5.2. Otrzymywanie węglowodorów aromatycznych 100
4.5.3. Właściwości chemiczne węglowodorów aromatycznych 101
4.5.4. Porównanie właściwości węglowodorów 103
4.6. PRZEMYSŁOWE WYKORZYSTANIE WĘGLOWODORÓW WYSTĘPUJĄCYCH W ŚRODOWISKU NATURALNYM 104
4.6.1. Piroliza, kraking węglowodorów naftenowych 105
4.6.2. Węglowodory jako paliwo silnikowe 106
4.7. FLUOROWCOPOCHODNE WĘGLOWODORÓW 107
4.7.1. Metody otrzymywania fluorowcopochodnych węglowodorów 109
4.7.2. Właściwości fluorowcopochodnych węglowodorów 110
Informacja dotycząca wprowadzenia produktu do obrotu:
Ten produkt został wprowadzony na rynek przed 13 grudnia 2024 r. zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami (Dyrektywą o ogólnym bezpieczeństwie produktów). W związku z tym może on być nadal sprzedawany bez konieczności dostosowania do nowych wymogów wynikających z Rozporządzenia o Ogólnym Bezpieczeństwie Produktów (GPSR). Produkt zachowuje pełną legalność w obrocie, a jego jakość i bezpieczeństwo pozostają zgodne z obowiązującymi wcześniej standardami.
Information regarding product placement on the market:
This product was placed on the market before December 13, 2024, in accordance with the applicable regulations at the time (the General Product Safety Directive). As a result, it can continue to be sold without needing to meet the new requirements introduced by the General Product Safety Regulation (GPSR). The product remains fully compliant with all previously valid legal standards, ensuring its continued quality and safety.