Filozofia polityczna Immanuela Kanta

Zdaniem Jakuba Szczepańskiego Kantowską filozofię polityczną cechuje przekonanie o „prowizorycznym” charakterze polityki. Jest ono wyrazem uwzględnienia w filozoficznej refleksji obu wymiarów polityki, tj. jej pragmatycznego, empirycznego wymiaru oraz sfery jej powszechnej normatywności, a zatem wymiaru niejako idealnego. Kant – podobnie jak wszyscy myśliciele polityczni niezgadzający się ze skrajnie politycznie realistycznym i „fatalistycznym” stanowiskiem, według którego sens politycznej filozofii polega jedynie na godzeniu się z faktami i poszukiwaniu skuteczności w polityce – uważa, że filozoficzna refleksja nad polityką powinna wskazywać cele, które ostatecznie mają charakter moralny lub też – mówiąc ściślej – normatywny i idealny. Zadaniem filozofa nie jest bowiem wyłącznie „bierna” refleksja nad faktami, lecz także formułowanie recept na udoskonalanie polityki, recept nieograniczonych jedynie do powiększania jej bieżącej skuteczności. Stanowi to zresztą „odwieczny” dylemat filozofii politycznej, która zazwyczaj nie pozostaje wyłącznie na płaszczyźnie celów „hipotetycznych”, jak można to określić, posługując się przez analogię znanym terminem Kantowskim.
Z recenzji dr. hab. Macieja Chmielińskiego, prof. UŁ