Monografia Ignacego Lubicz Czerwińskiego „Okolica Za-dniestrska”

Książka dotyczy pracy uznanej za pierwszą polską monografię etnograficzną, zatytułowanej Okolica Za-dniestrska Między Stryiem i Łomnicą czyli Opis Ziemi i dawnych klęsk, lub odmian tey Okolicy; tudzież, iaki iest lud prosty dla religii i dla Pana swego? Zgoła, iaki ón iest? w całym sposobie życia swego, lub w swych Zabobonach albo zwyczaiach, która ukazała się w 1811 roku we Lwowie, w drukarni Jana Sznaydera. Jej autor, Ignacy Lubicz Czerwiński, przez co najmniej kilkanaście lat prowadził obserwacje na obszarze między prawobrzeżnymi dopływami Dniestru – Stryjem, Łomnicą, a podnóżem Karpat, przede wszystkim na terenach posiadanych przez niego wsi (m.in. Dołpotowa). Efektem tych badań była doceniona przez kilku XIX-wiecznych i XX-wiecznych badaczy (m.in. Władysława Dropiowskiego, Izydora Kopernickiego, Stanisława Zdziarskiego, Adama Fischera, a przede wszystkim Romana Kyrcziwa i Edwarda Pietraszka) monografia, która pomimo ich apeli nie doczekała się całościowego opracowania.



Książka Małgorzaty Rygielskiej Monografia Ignacego Lubicz Czerwińskiego „Okolica Za-dniestrska”. Studium kulturoznawcze – przynajmniej w pewnej mierze – wypełnia tę lukę. Jej autorka świadomie proponuje interdyscyplinarne podejście kulturoznawcze w miejsce dotychczasowych prób wpisywania pracy Czerwińskiego w ramy określonych dyscyplin. Korzysta przy tym z szerokiej, niewartościującej definicji kultury. Jej studium może stać się inspiracją dla badaczy kultury zajmujących się zmianą kulturową, badaczy terenowych, badaczy kultur lokalnych, historyków kultury oraz wszystkich zainteresowanych dziejami Bojkowszyzny i XIX-wiecznymi próbami systematycznego opisu kultury.