Praca tłumacza nie wydaje się zajęciem tajemniczym. Gdyby w mniemaniach powszechnych szukać rozróżnień między pisarstwem oryginalnym a przekładaniem utworów literackich - pierwszym dowodem nietożsamości obu dziedzinokazałoby się właśnie to, że akt poczęcia dzieła oryginalnego stanowi niepochwytną tajemnicę (lub wyrafinowaną łamigłówkę), podczas gdy przygotowanie przekładu to proceder racjonalny i podlegający rzeczowemu opisowi.

Między pierwszym a drugim wydaniem wkrótce minie trzydzieści lat. Przez ten czas wiele się zmieniło, stary porządek się rozpadł, powstał nowy. Antologia, zawierająca wypisy z historii pewnej idei, sama okazała się obiektem nadspodziewanie wrażliwym na historyczne uwarunkowania.