W monografii podjęto problem testów (i testowania), które w coraz większym stopniu dominują krajobraz współczesnej szkoły. To na ich rezultatach skoncentrowane są coraz bardziej aspiracje (i działania) uczniów i nauczycieli. W społeczeństwach współczesnych szczególne znaczenie mają przy tym testy, które odnoszą się do – jak ujmuje się to w literaturze – „wielkiej stawki”, bowiem determinują one losy uczniów, niekiedy wręcz w kontekście całożyciowym. Decydują one o dalszych szansach edukacyjnych uczniów, przy czym ich skutki mogą być natychmiastowe (np. dostanie się do prestiżowej uczelni lub szkoły średniej) lub opóźnione (ten drugi przypadek odnosi się np. do ich wpływu na umieszczanie poszczególnych uczniów na różnych ścieżkach kształcenia prowadzących do odmiennych karier edukacyjnych).

Celem książki jest – z konieczności – w pewnym stopniu fragmentaryczna rekonstrukcja problemu ideologicznych oraz społecznych, ale także kulturowych kontrowersji wokół rosnącego znaczenia testów w wyznaczaniu granic współczesnej neoliberalnej rzeczywistości szkolnej i tożsamości uczniów. Klimat książki jest krytyczny wobec testów i polityki testowania, w tym znaczeniu jest ona „zorientowana na wartości” i wpisuje się przynajmniej do pewnego stopnia w założenia pedagogiki krytycznej.