Praca M. Ruchniewicz poświęcona jest ludności wiejskiej ziem do jesieni 1939 roku stanowiących północno-wschodnie województwa II Rzeczypospolitej. Wprowadzenie na tych ziemiach systemu radzieckiego doprowadzić miało do zerwania z historycznie ukształtowanymi stosunkami społecznymi, postawami i normami. Cezurą początkową narracji jest lato 1944 roku, kiedy Armia Czerwona wyparła Niemców i ponownie ustalono granicę z Polską. Datą zamykającą jest rok 1953, rok śmierci Stalina i początku ograniczonych zmian panującego systemu. W pracy wykorzystano materiały źródłowe z zasobów archiwalnych byłego ZSRR, Polski i Niemiec.