Tekst jest próbą powiązania problemu powstawania i odradzania się ruchów etnicznych i narodowych z obserwowanym przez badaczy od dawna zanikiem więzi wspólnotowych, a także z podnoszoną w ostatnich latach kwestią osamotnienia jednostki w świecie późnej nowoczesności. W książce Autorka podejmuje tematykę potencjalnie niebezpiecznych związków między dążeniem do regionalnej autonomii a kwestią narodową - na przykładzie Górnego Śląska. Tendencjom autonomicznym towarzyszy tutaj historycznie umotywowane poczucie odrębności kulturowej i językowej, która w ostatnim okresie zyskuje także wymiar narodowy. Ślązacy nie mają w Polsce nawet statusu mniejszości etnicznej, część z nich chciałaby jednak uzyskać prawo do określania swojej grupy mianem mniejszości narodowej. W programie śląskich regionalistów nie ma mowy o separacji od państwa polskiego, jednak ich oczekiwania dotyczące poszanowania lokalnej kultury i administracyjnej samorządności są dość znaczne. Czy zatem roszczenia Ślązaków są zagrożeniem dla państwa polskiego, czy raczej przykładem kierunku, w jakim wydaje się zmierzać dzisiaj Europa?