Najważniejsza polska praca poświęcona filozofii Kanta i Fichtego. Podstawowym celem Autora był opis sposobu myślenia, zwanego transcendentalizmem, w którego powstaniu i rozwoju myśl obu omawianych filozofów odegrała decydującą rolę. Tytułową ideę transcendentalizmu Siemek wydobył z wielorakich historycznych uwikłań, ubrał w szatę słowną niezależną od języka dawnej filozofii, a nade wszystko – w pasjonujący sposób dowiódł przełomowości transcendentalizmu i jego aktualności z punktu widzenia myśli współczesnej. Publikacja wydana po raz pierwszy w 1977 roku przez Państwowe Wydawnictwo Naukowe.