Praca przedstawia całościowo różnorodne aspekty ustawy i umowy oraz ich wzajemne relacje w prawie pracy. Analizuje ona znaczenie i różne pojęcia ustawy i umowy w prawie polskim oraz międzynarodowym i wspólnotowym. Szczegółowo omówiona została relacja pomiędzy ustawą a umową w indywidualnym stosunku pracy. Podobnie ukazana została relacja ustawy i umowy zbiorowej (układu, porozumienia), jak również stosunek umowy zbiorowej do umowy o pracę, co dotyczy zwłaszcza wpływu zmiany umowy zbiorowej na treść stosunku pracy.
Ze względu na odmienną materię i pozycję stron zbiorowych stosunków pracy osobno przedstawiono rolę ustawy i umowy zbiorowej w zbiorowym prawie pracy. Odrębna część pracy poświęcona jest złożonej sprawie charakteru prawnego układu i porozumienia zbiorowego. W pracy sformułowano wnioski dotyczące zarówno poszczególnych rozdziałów, jak i całości.