Powszechne dzisiaj pojęcia Europy Wschodniej i Europy Zachodniej narodziły się w umysłach filozofów doby Oświecenia. To oni przeorientowali myślenie Europejczyków i zamiast rozróżnienia na Północ i Południe, jakim się dotąd posługiwano, wprowadzili opozycję Wschód Zachód. Dla myślicieli patrzących na kontynent z paryskiej perspektywy nowy podział okazał się niezwykle poręczny; z rozmysłem lansowali koncept zacofanego Wschodu, aby w przeciwieństwie do niego łatwo i skutecznie budować wyobrażenie o kulturowej i cywilizacyjnej sile Europy Zachodniej.