Stan dokonań w zakresie przeobrażeń cywilizacyjnych i kulturowych, jakie nastąpiły wraz z przejęciem terenów Pomorza Zachodniego pod polski zarząd państwowy w 1945 roku i obejmujący okres odgruzowania i odbudowy ze zniszczeń wojennych, po pierwsze lata tworzenia nowych projektów i planów zagospodarowania oraz realizacji nowych budynków mieszkalnych i gmachów publicznych niczym specjalnym nie różnił się od podobnych - podejmowanych w specyficznych warunkach powojennych przesiedleń i nowych uwarunkowaniach ustrojowych - działań na innych terenach inkorpowanych w granice Polski w wyniku decyzji poczdamskich, a przed II wojną światową leżących w granicach Rzeszy Niemieckiej.
Jedynie zakres podejmowanych przedsięwzięć oraz ilość spektakularnych realizacji architektonicznych, mogących świadczyć o ponadprzeciętnej ich randze i oryginalności wyróżnia Pomorze na niekorzyść w stosunku do takich tradycyjnie prężnych, tak przed II wojną światową jak i w okresie powojennym ośrodków, jak Wrocław czy Wolne Miasto Gdańsk.
Ze Wstępu.