Książka pokazuje 30-letnią historię KARTY – od ostatniej dekady Peerelu po początek 2012 roku. Opowiada zarówno o „Karcie” – podziemnej gazetce, która będąc jednokartkowym buntem wobec stanu wojennego, nadała jej imię (4 stycznia 1982), potem o niezależnym almanachu (1983–90), wreszcie – o współczesnym kwartalniku historycznym – piśmie o tożsamości (od 1991).

Publikacja przybliża także zasady i kolejne etapy działania Ośrodka KARTA – instytucji „bez stałego budżetu” – od konspiracyjnego Archiwum Wschodniego po współczesną fundację – organizację pożytku publicznego.

KARTA dokumentuje i upowszechnia historię najnowszą Polski i Europy Środkowo-Wschodniej. Jest wydawnictwem literatury faktu; w tym „Karty” jako kwartalnika. Prowadzi archiwum społeczne XX wieku. Tworzy bazę danych obywateli II RP represjonowanych przez ZSRR. Podejmuje ogólnopolskie działania edukacyjne. Razem z Domem Spotkań z Historią, który uruchomiła w 2005 roku, prowadzi Archiwum Historii Mówionej. Od początku III Rzeczpospolitej KARTA formułuje dla Polski strategię pamięci.

Odkrycie KARTY – to nie tylko opowieść o działaniach kilkusetosobowego środowiska, ale zarazem o, niezależnych od polityki, sposobach odpowiadania na współczesne potrzeby związane z historią. Tworzona tak strategia pokazana jest w kontekście zmieniających się realiów III RP, w tym okresu „polityki historycznej”.

Na książkę składa się wybór z całej zachowanej dokumentacji, dokonany przez Agnieszkę Dębską, a także zapis rozmów ze Zbigniewem Gluzą, prowadzącym KARTĘ, dopełniony jego autorskim tekstem.
Publikacja dofinansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Opracowanie redakcyjne: Agnieszka Dębska.