PSL Model Oporu

Można zapytać, dlaczego Lityński podjął się napisania studium o PSL? Środowisko opozycyjnej młodzieży, do którego należał, prowadziło w latach 1974-75 seminarium samokształceniowe, na którym analizowano, alternatywne wobec PPR, projekty ideowe i polityczne pierwszych lat powojennych, zanim PPR zyskała totalny monopol na władzę. Szukano wtedy atrakcyjnych wzorów myślenia o ideach, Polsce demokratycznej, pluralistycznej, szanującej prawa obywateli. Dyktatura monopartii w PRL była wzorem negatywnym, a dyskusjom towarzyszyły pytania: jak do tego doszło, czy oponenci mieli szansę wygrać, jaką politykę powinni byli prowadzić? Argumentów szukano w powojennej prasie, rozmawiano też z uczestnikami życia politycznego tamtych lat. Lityński stał się prymusem tego seminarium, bo tylko on od udziału w dyskusji potrafił przejść do napisania obszernego i dojrzałego studium na ten temat. Ukazało się ono w numerze „Krytyki”, zredagowanym w 1981 r., a wydrukowanym już podczas stanu wojennego. W tym czasie autor siedział w obozie internowanych, a następnie trafił do więzienia.