Zatrzymanie osoby w polskim procesie karnym

Przedmiotem niniejszego opracowania jest przedstawienie normatywnego oblicza instytucji zatrzymania osoby w polskim procesie karnym. Przyjęte ujęcie tematu pracy wymagało klasyfikacji i systematyzacji materiału normatywnego, a co za tym idzie konieczności opracowania zbiorczej konstrukcji pojęcia obejmującego swoim zakresem wszystkie postaci zatrzymania. A zatem także tych, które nie zostały przez ustawodawcę ujęte w rozdziale o zatrzymaniu, a które z uwagi na zasadnicze cechy ich unormowania, rożny krąg podmiotów stosujących i ich adresatów, mających zróżnicowany status prawny i stosowanych na różnych etapach przebiegu procesu karnego, pozostają ze sobą w bliskim związku.

Ponadto obok badania wzajemnych zależności występujących między różnymi postaciami zatrzymania, zadaniem jakie legło u podstaw opracowania tak zakreślonego tematu było spojrzenie na instytucję zatrzymania osoby od strony gwarancyjnej, a więc zabezpieczenia prawnie chronionych interesów zatrzymanego i wskazanie na wspólny dla wszystkich jego postaci katalog uprawnień. Celem tego opracowania było również wskazanie ogólnych wyznaczników istniejącego w obowiązującym prawie karnym procesowym statusu osoby zatrzymanej. Dla osiągnięcia tak sprecyzowanych celów w pierwszej kolejności konieczne stało się wskazanie na te wspólne cechy poszczególnych zatrzymań, które uzasadniają rozpatrywanie ich z punktu widzenia tożsamych elementów konstrukcyjnych. Wymagało to przede wszystkim zbadania wszystkich postaci zatrzymania, pod kątem kryteriów decydujących o ich wspólnym charakterze prawnym w tym zwłaszcza celów ich stosowania. W związku z tym, że istotne wyznaczniki poczynionych w niniejszej pracy ustaleń konstrukcyjno-terminologicznych zostały całkowicie zakotwiczone w stanie prawnym obejmującym nowelizację k.p.k. z 27 września 2013 r. za podstawową metodę służącą osiągnięciu celów pracy uczyniono metodę analizy dogmatycznoprawnej. Zastosowana metoda analizy miała za zadanie usystematyzowanie szerokiego spektrum zagadnień pojawiających w związku z zatrzymaniem osoby, pozwalając na sformułowanie postulatów de lege ferenda i wskazań wobec praktyki stosowania tego środka przymusu.